نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهرداد صالح زاده ¹
• سعیده دهقانپورفراشاه ²
• محمد باقر حسن‌پور اقدم ³

¹ دانشجو دکتری بیماری‌شناسی گیاهی، دانشکده‌ی کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

² استادیار گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

³ دانشیار، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده‌ی کشاورزی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران.

چکیده

ویروس موزائیک خیار با عامل (CMV)Cucumber mosaic virus از بیماری‏های مهم خیار و بسیاری از محصولات دیگر به-شمار می‏رود که در سراسر جهان از‌جمله ایران سالانه میزان زیادی خسارت وارد می‎کند. در سال‌های اخیر کاربرد القاء‌کننده-های دفاعی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. لذا در پژوهش حاضر به‌منظور بررسی نقش سدیم نیترو‌پروساید (SNP) به‌عنوان یک محرک زیستی ترکیبات دفاعی، کدو به‌عنوان یک رقم حساس به ویروس موزائیک خیار انتخاب شد.
مواد و روش‌ها
گیاهان در مرحله دو‌برگی کامل به‌وسیله CMV با غلظت 50 میکرو‌گرم بر میلی‌لیتر مایه‌زنی و سپس 48 ساعت بعد گیاهان آلوده به CMV با SNP در سه غلظت 100، 200 و 300 میکرو‌گرم در میلی‌لیتر اسپری شدند. در‌نهایت میزان بیان ژن پروتئین پوششی و رپلیکاز ویروس، الگوی تظاهر ژن‌های دفاعی PAL، GPX1، LOX1، Pr1 و Pr3 و برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی کدو در سه تکرار از هفته‌ی اول تا سوم مورد ارزیابی قرار گرفت.
نتایج و بحث
نتایج نشان داد که در گیاهان تیمار‌شده با SNP روند تظاهر و بیان برخی از ژن‌های دفاعی مورد بررسی پس از تیمار CMV افزایش یافت، به‌طوریکه گیاهان آلوده به ویروس و سپس تیمار‌شده با SNP به‌صورت وابسته‌به غلظت اغلب تا هفته‌ی سوم نسبت‌به گیاهان شاهد (تلقیح‌شده فقط با CMV) افزایش بیان نشان دادند و به حداکثر بیان خود رسیدند. علاوه‌بر‌این برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی مورد مطالعه در کدو‌ی آلوده به ویروس و تیمار‌شده با SNP نیز بهبود یافتند. لذا می‌توان کاربرد SNP را به‌خصوص در میزان القاء مقاومت سیستمیک در کدو علیه CMV موثر دانست.

کلیدواژه‌ها

• القاء کننده‌های دفاعی
• مقاومت
• ویژگی‌های فیزیولوژیکی

موضوعات

• گیاهی

عنوان مقاله [English]

Sodium nitroprusside treatment affects the expression of some defense genes and physiological parameters in Cucurbita pepo infected with cucumber mosaic virus

نویسندگان [English]

• mehrdad salehzadeh ¹
• saeedeh dehghanpour farashah ²
• mohammad bagher hassanpouraghdam ³

¹ PhD student in plant pathology, Faculty of Agriculture, Shiraz University, Shiraz, Iran

² Assistant Professor, Department of Agriculture, Payam Noor University, Tehran, Iran

³ Associate Professor, Department of Horticultural Science and Engineering, Faculty of Agriculture, Maragheh University, Maragheh, Iran.

چکیده [English]

Introduction: Cucumber mosaic virus is a dominant disease in cucumber and many other crops, which causes a lot of damage worldwide and in Iran. In recent years, the use of defense inducers has received much attention.
Methods: In the present study, we tried to investigate the defensive effects of sodium nitroprusside as a biological stimulus on Cucurbita pepo which is considered susceptible to Cucumber mosaic virus. The plants were incubated at the full two-leaf stage by CMV with a concentration of 50 micrograms/ml. After 48 hours, CMV-infected plants were sprayed with SNP in three concentrations of 100, 200 and 300 micrograms/ml. Finally, the level of expression of coat proteins and virus replicase genes, the expression pattern of PAL, GPX1, LOX1, Pr1 and Pr3 genes as well as some morpho-physiological characteristics of Cucurbita plants were evaluated in three repetitions during three weeks.
Results and discussion: The results showed that the plants treated with SNP showed an increase in the expression of the studied genes after the infection by CMV. So that, the treated plants showed an increase in the genes expression pattern depending on the concentration of SNP till the third week compared to the control plants. In addition, several physiological characteristics were also improved. In conclusion, the use of SNP can be considered as an effective methodology in the induction of systemic resistance in Cucurbita pepo plants against CMV.

کلیدواژه‌ها [English]

• Defense genes inducers
• Resistance
• Physiological characteristics