نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه محیط زیست، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه محیط زیست، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

چکیده

تالاب‌ها از اکوسیستم‌های حساس کره زمین محسوب می‌شوند. تالاب میقان از جمله آخرین حلقه‌های اکولوژیک دشت اراک است. ورود فاضلاب به این تالاب منجر به تغییرات اکولوژیکی در منطقه شده است. به دلیل نقش گسترده‌ای که این تالاب در حفظ حیات اکولوژیکی و زیست محیطی اطراف خود دارد، نیازمند توجه است. این تحقیق با هدف بررسی غلظت عناصرAl, Fe, Ni, Cu, Cr, Znبه روش اسپکترومتر جذب اتمی و برخی عوامل فیزیکی و شیمیایی در 8 ایستگاه تالاب میقان درسه فصل تابستان، پاییز و زمستان سال1391 انجام شد. نتایج نشان داد که بیش‌ترین میزان Al, Fe, Ni, Cu, Cr, Znبه ترتیب مربوط به ایستگاه کنار جاده، وسط جزیره2، کنار جاده، وسط جزیره1و2، خروجی شرکت املاح 1و محل برخورد کانال‌ها، حداکثر میزان        Fe, Ni, Cu, Cr, Znدر فصل تابستان و حداکثرAlدر پاییز می باشد. در فصل تابستان همبستگی بین روی با COD، آهن با کروم و COD، کروم با نیکل وCOD، مس با نیکل و COD، نیکل با COD، در پاییز، آهن با CODو BOD، کروم با مس و نیکل، مس با نیکل و COD، نیکل با COD و در زمستان، آهن با COD و BOD، کروم با نیکل، مس با pH، COD با BOD وجود داشت. به‌طورکلی به نظر می‌رسد ایستگاه‌های تالاب در مقایسه با ایستگاه‌های تصفیه‌خانه در تمام فصول، بخصوص در تابستان غلظت بالاتری از فلزات سنگین را دارا بوده است. این نتیجه در مقایسه با استانداردهای ملی سازمان محیط زیست بدست آمده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of heavy metals concentrations in Mighan wetland

نویسندگان [English]

  • Faezeh Fazeli 1
  • Sajedeh Shabani fard jahromi 2

1 Associate Professor, Department of Environment, Faculty of Sciences, Shahid Rajaee Teacher Training University

2 MSc. of Environmental Sciences, Department of Environment, Faculty of Sciences, Shahid Rajaee Teacher Training University

چکیده [English]

Wetlands are the most sensitive ecosystems on Earth. Mighan wetland is the last ecological ring of Arak plain. Discharge of sewage into this wetland result in region ecological changes. Because of the extend role of this wetland in ecological and environmental protection of it’s around life, need to pay attention. This study aimed to evaluate the concentration of heavy metals )Al, Fe, Ni, Cu, Cr, Zn( in 8 stations of Mighan in summer, autumn and winter by atomic absorption spectrometry in 2012. Results showed that the highest concentration of Al, Fe, Ni, Cu, Cr, Zn were in the location of collision channels, the exit of solute factory 1, middle island1and 2, road side, middle island 2, Road side, respectively. The maximum amounts of Fe, Ni, Cu, Cr, Zn was observed in summer and the maximum amount of Al was observed in autumn. There were some correlations between Zn and COD, Fe with Cr and COD, Cr with Ni and COD, Cu with Ni and COD, Ni with COD in summer, Fe with COD and BOD, Cr with Cu and Ni, Cu with Ni and COD, Ni with COD in autumn and Fe with COD and BOD, Cr with Ni, Cu with pH, COD with BOD in winter. Overall, it seems the wetland stations had higher concentration of heavy metals compared to the wastewater stations in summer, especially. This result obtained in comparison to department of the environment’s national standard.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Heavy Metals
  • BOD
  • COD
  • Arak´s Mighan wetland

انصاری، ا.، ریاضی، ب. و کرمی، م. (1389). ارزیابی زیستگاه زمستان گذرانی درنای معمولی در تالاب میقان اراک. اولین همایش ملی مقابله با بیابان‌زایی و توسعه پایدار تالاب‌های کویری ایران. سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور. اراک.

بابایی، ه.، خداپرست، ح. و شوندشت، ج. (1387). تاثیر پساب‌های صنعتی، کشاورزی و شهری بر میزان آلاینده های معدنی تالاب بین المللی انزلی. اولین همایش ملی تالاب‌های ایران، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز.
بزی، ع.، رضایی، ح. و الیاس پور، ن. (1391). منشا آلودگی‌های زیست محیطی در رسوبات ساحلی خلیج گواتر. اولین همایش ملی توسعه سواحل مکران. چابهار.
پیری، ح. (1389). بررسی غلظت عناصر سنگین نیکل، مس، کادمیوم، جیوه، سرب، در تالاب‌هامون. همایش ملی تالاب‌های ایران، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز.
حمزه، م. و زریسفی، ا. (1389). مطالعه هیدروژئوشیمی برخی عناصر سمی در پساب کارخانه زغالشویی زرند. زمین شناسی کاربردی. (6)3: 182-194.
حیدری، ا.، فوهر، ن. و یوکی، ن.ک. (1390). بررسی عملکرد تالاب‌ها تحت تاثیر کاربری اراضی بالادست، (مطالعه موردی: هیگاشی هیروشیما- ژاپن)، محیط زیست طبیعی، شماره (1)64: 15-24.
خداکرمی، ل.، سفیانیان، ع و. میرغفاری، ن. (1390). کاربرد سنجش از دور چند زمانی در تعیین سطح زیر کشت. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. (15)58: 215-231.
خسروی، م.، بهرامی فر، ن. و قاسم پوری، م. (1390). بررسی آلودگی فلزات سنگین در رسوب سه بخش تالاب انزلی. سلامت و محیط. (2)4. 223- 232.
خوش اقبال، م. (1390). بررسی منشأ آلودگی فلزات سنگین در رسوبات تالاب انزلی. محیط شناسی. (57)37: 45-56.
 دستجردی، م.، شنبه زاده، س. و ذهب صنیعی، ا. (1385). بررسی غلظت فلزات سنگین در آب، خاک و گیاهان تالاب گاوخونی. تحقیقات نظام سلامت (1)2: 1-6.
رازدار، ب. (1389). بررسی کیفیت آب تالاب امیرکلایه از نظر میزان فلزات سنگین. چهارمین همایش تخصصی مهندسی محیط زیست. دانشگاه تهران. تهران.
رجایی، ق.، جهان تیغ، ح. و میر، ع. (1390). بررسی غلظت فلزات سنگین در مخازن آب چاه های نیمه استان سیستان و بلوچستان. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران. (22)90:  105-112.     
سالاری، ح.، مظفری، ح. و کلانتری، خ. (1390). بررسی زیست محیطی تغییرات غلظت فلز سمی آلومینیوم در مناطق صنعتی. علوم و تکنولوژی محیط زیست. (1)13:  23-37.     
سنجر، ف. (1389). بررسی ارزش های زیست محیطی تالاب‌هامون. همایش ملی مقابله با بیابان زایی و توسعه پایدار تالاب‌های کویری ایران، استان مرکزی. اراک.
غضبان، ف. و خوش اقبال، م. (1390). بررسی منشاء آلودگی فلزات سنگین در رسوبات تالاب انزلی. محیط شناسی (57)37: 45-56.
فعال، ز. (1387). بررسی منابع آلاینده و کیفیت آب تالاب شادگان بر اساس نظام شاخص کیفیت آب. اولینهمایش ملی تالاب‌های ایران، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز.
کاظمی‌نژاد، پ. (1389). آلودگی تالاب‌ها و چالش های ناشی از آن و بررسی آلاینده تالاب هورالعظیم. دومین همایش ملی تالاب‌های ایران، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز.
کریمی، م. و قاسمپور، م. (1391). توزیع ژئوشیمیایی و میزان آلودگی فلزات سنگین در رسوبات رودخانه کر. زمین شناسی کاربردی. (2)8: 133- 145.
مدنی مبارکه، ا.، سفیانیان، ع.، میرغفاری، ن. و خداکرمی، ل. (1389). تعیین توزیع مکانی آهن، کبالت و وانادیوم در خاک سطحی استان همدان. همایش ملی ژئوماتیک. سازمان نقشه برداری کشور. تهران.
نافع، م.، هاشمی، م.، قادری، ف. و ریاحی خرم، م. (1389). ارزیابی تغییرات کیفی آب رودخانه عباس آباد در شهر همدان. همایش ملی سلامت، محیط زیست و توسعه پایدار. دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس.
نعیمی مرندی، س.، ایوبی، ش. و عظیم زاده، ب. (1392). تعیین منشاء برخی فلزات سنگین با استفاده از آمار چند متغیره و زمین آمار در منطقه صنعتی ذوب آهن اصفهان ، جلد(3) 27: 560-569.
Altingda, A. and Yigiti, S. (2005). Assessment of Heavy metals concentrations in the food web of lake Beysehir. Turkey Chemosphere 60 (2): 522-556.
American public Health Association (APHA). (1998). Standard methods for examination of water and wastewater. p: 150-346.
Christian, B. and Sekomo, E. (2011). Fate of heavy metals in urban natural wetland: The Nyabugogo Swamp (Rwanda). Water, Air, Soil pollutant Journal 214(1-4): 321-333.
Facchinelli A., Sacchi E. and Mallen L. 2001. Multivariate statistical and GIS-based approach to identify heavy metal sources in soils. Environmental Pollution, 114:313-324.
Xiaoyun, F., Baoshan, C., Kejiang, Z. and Zhiming, Z. (2012).Water quality management based on division of dry and wet seasons in Pear river delta, China. CLEAN: Soil, Air, Water Journal 40(4): 338 -393.