گیاهی
پریسا جنوبی؛ معصومه آرنگ
چکیده
مقدمه: هورمون‌ها تقریبا در تمام جنبه‌های رشد و نمو و تمایز گیاهان نقش دارند. از اینرو در پژوهش حاضر اثر هورمون‌های اکسین و جیبرلین بر ساختار تشریحی اندام‌های رویشی و نمو اندام‌های زایشی در گیاه خیار (Cucumis sativus L.cv. superniaF1) مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روشها: این پژوهشی در قالب طرح آزمایشی بلوک‌های کامل تصادفی به صورت فاکتوریل در 9 تیمار ...
بیشتر
مقدمه: هورمون‌ها تقریبا در تمام جنبه‌های رشد و نمو و تمایز گیاهان نقش دارند. از اینرو در پژوهش حاضر اثر هورمون‌های اکسین و جیبرلین بر ساختار تشریحی اندام‌های رویشی و نمو اندام‌های زایشی در گیاه خیار (Cucumis sativus L.cv. superniaF1) مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روشها: این پژوهشی در قالب طرح آزمایشی بلوک‌های کامل تصادفی به صورت فاکتوریل در 9 تیمار و3 تکرار انجام گرفت. تیمارها شامل اکسین به فرم نفتالین استیک اسید (NAA) در غلظتهای (mg l-1100-50-0) وجیبرلیک اسید (GA3) در غلظتهای (mg l-150-25-0) هر ده روز یکبار تا پایان گلدهی روی بوته‌ها محلول پاشی گردید. از اندام‌های رویشی برش دستی و از اندام‌های زایشی برش‌گیری میکروتومی انجام شد. نتایج و بحث: اثر تیمارهای هورمونی مختلف بر روی ضخامت لایه‌های پوست، منطقه آوند آبکش و چوبی، قطر دهانه آوند چوبی ریشه، ساقه و برگ، ضخامت پهنک برگ، و همچنین بر طول کرک‌های دمبرگ و برگ معنی‌دار بود. نتایج بررسی اندام زایشی نر نشان داد که در غلظتهای بالای هر دو هورمون، تقسیم زود هنگام هسته در مرحله مادر میکروسپور و تتراد مشاهده شد. همچنین دیواره کالوزی نه تنها در اطراف سلولهای تتراد و میکروسپور‌‌‌ها بلکه در اطراف گرده‌های بالغ نیز دیده شد و پایداری زیادی پیدا کرده بود که از جداسازی آنها ممانعت بعمل آورد. میتوان نتیجه گرفت که غلظتهای بالای دو هورمون در تولید دانه‌های گرده طبیعی و شکوفایی بساک نقش بازدارندگی نشان دادند در حالیکه غلظتهای میانی، نمو دانه‌های گرده را تسریع نمودند.
گیاهی
معصومه جان نثار؛ سید مهدی سیدی
چکیده
مقدمه: تنش شوری بعنوان یکی از تنش های غیر زیستی مهم، اثرات زیان باری بر عملکرد در واحد سطح بسیاری از باغات پسته کشور داشته است. گیاهان برای سازگاری با شرایط تنش زای محیطی از سازوکارهای مختلفی از جمله تنظیم بیان ژنها پس از رونویسی با واسطه miRNA ها استفاده می کنند.روش ها: شناسایی ژنهای هدف miRNA های منتخب در مقابل ژنهای دو ژنوتیپ متحمل (قزوینی) ...
بیشتر
مقدمه: تنش شوری بعنوان یکی از تنش های غیر زیستی مهم، اثرات زیان باری بر عملکرد در واحد سطح بسیاری از باغات پسته کشور داشته است. گیاهان برای سازگاری با شرایط تنش زای محیطی از سازوکارهای مختلفی از جمله تنظیم بیان ژنها پس از رونویسی با واسطه miRNA ها استفاده می کنند.روش ها: شناسایی ژنهای هدف miRNA های منتخب در مقابل ژنهای دو ژنوتیپ متحمل (قزوینی) و حساس (سرخس) به شوری پسته انجام شد. بررسی هستی شناسی ژنهای هدف miRNA های منتخب و بررسی الگوی بیان miRNA های منتخب تحت تیمارهای NaCl و SA و تیمار ترکیبی NaCl+SA صورت گرفت. یافته ها: شناسایی ژن های هدف پاسخگر به تنش شوری برای miR172، منجر به یافتن 113 و 123 ژن هدف به ترتیب برای ژنوتیپ قزوینی و سرخس شد. در ژنوتیپ قزوینی و سرخس برای miR399 به ترتیب 93 و 77 ژن هدف شناسایی شد. هستی شناسی ژنهای هدف این miRNA ها نقش آنها را در پاسخ به محرک های شیمیایی، فرآیندهای متابولیسمی مرتبط با ماکرومولکولها، اتصال به نوکلئوتید و ATP، فرآیندهای متابولیکی اولیه، تنظیم فعالیت کاتالیزوری آنزیم های هیدرولاز، ترانسفراز و اکسیدو ردوکتاز نشان می دهد. نتیجه گیری: تفاوت در الگوی بیان miR172 و miR399 در پاسخ به تنش شوری بین ژنوتیپ های متحمل و حساس به شوری نشان دهنده نقش تعیین کننده این miRNA ها در تنظیم سازوکارهای تحمل به تنش شوری در گیاه پسته است. علاوه براین، یافته های این پژوهش نقش بالادستی علامت دهی هورمون سالیسیلیک اسید در کنترل بیان miRNA ها را مشخص می کند.
گیاهی
آیلار سردارلو؛ لمیا وجودی مهربانی؛ کامبیز عزیزپور
چکیده
گیاهان زینتی رشدکرده در مناطق شهری اغلب در مواجه با تنش شوری قرار می‌گیرند. روشها: بهمنظور بررسی تاثیر محلول-پاشی نانوذره‌های اکسید روی، آهن و سلنیوم (صفر و 2 گرم در لیتر) و تنش شوری کلریدسدیم (صفر، 100 و 200 میلی‌مولار) برگیاه گازانیا، آزمایشی بصورت فاکتوریل برمبنای طرح کاملا تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان ...
بیشتر
گیاهان زینتی رشدکرده در مناطق شهری اغلب در مواجه با تنش شوری قرار می‌گیرند. روشها: بهمنظور بررسی تاثیر محلول-پاشی نانوذره‌های اکسید روی، آهن و سلنیوم (صفر و 2 گرم در لیتر) و تنش شوری کلریدسدیم (صفر، 100 و 200 میلی‌مولار) برگیاه گازانیا، آزمایشی بصورت فاکتوریل برمبنای طرح کاملا تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان اجرا شد. نتایج و بحثیافته‌ها: بیشترین وزن‌خشک بخش هوایی در تیمارهای بدون تنش شوری و تنش 100 میلی‌مولار با محلول-پاشی نانوذره‌های روی و آهن مشاهده شد. تعداد گل (4 عدد) در تیمارهای بدون تنش شوری با محلول‌پاشی اکسیدروی و آهن، و شوری 100 میلی‌مولار با محلول‌پاشی نانوذره آهن افزایش یافت. محتوای سدیم، نشت یونی، پراکسید هیدروژن، و مالون دی-آلدئید در تیمار شوری 200 میلی‌مولار کلریدسدیم در شرایط بدون محلول‌پاشی افزایش یافت. فعالیت کاتالاز در تیمار تنش 100 میلی‌مولار کلریدسدیم با محلول‌پاشی نانوذره سلنیوم و روی افزایش یافت. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد، شوری تاثیر منفی بر صفات مورد مطالعه گازانیا داشت. محلول‌پاشی با نانوذره‌های اکسیدروی و آهن تاثیر مثبت در افزایش ترکیبات آنتی‌اکسیدانی آنزیمی، غیرآنزیمی و وزن‌خشک بخش هوایی گیاه در تنش شوری 100 میلی‌مولار کلریدسدیم را داشت و مشخص شد که گیاه گازانیا قادر به تحمل شوری 100 میلی‌مولار کلریدسدیم همراه با محلول‌پاشی می‌باشد.
گیاهی
اکرم طالقانی؛ سمیرا اقبالی؛ رویا مقیمی
چکیده
مقدمه: سیلن هرز Silene conoidea (خانواده: میخکیان) به عنوان یک علف هرز خوراکی با پراکندگی کم در ایران دارای ویژگی دگرآسیبی یا آللوپاتی (Allelopathy) و خواص دارویی ضد میکروبی می‌باشد. روشها: در این پژوهش برای اولین بار با هدف توسعه داروهای جدید با منشا طبیعی، ترکیبات فیتوشیمیایی و فعالیت‌های بیولوژیکی شش فرکشن متوالی (پترولیوم اتر، کلروفرم، ...
بیشتر
مقدمه: سیلن هرز Silene conoidea (خانواده: میخکیان) به عنوان یک علف هرز خوراکی با پراکندگی کم در ایران دارای ویژگی دگرآسیبی یا آللوپاتی (Allelopathy) و خواص دارویی ضد میکروبی می‌باشد. روشها: در این پژوهش برای اولین بار با هدف توسعه داروهای جدید با منشا طبیعی، ترکیبات فیتوشیمیایی و فعالیت‌های بیولوژیکی شش فرکشن متوالی (پترولیوم اتر، کلروفرم، دی کلرومتان، اتیل استات، متانول و آب) به دست آمده از ریشه این گونه بررسی شد. یافته‌ها: فرکشن متانولی فعالیت آنتی اکسیدان قوی‌تری نسبت به BHT نشان داد (IC50 ۳۴/۱ ± ۶۱/۱۱ میکروگرم در میلیلیتر). همچنین، فرکشن-های‌کلروفرم و متانول در مقایسه با جنتامایسین، فعالیت ضد میکروبی متوسطی را در برابر سویه‌های باکتریای به ترتیب با مقادیر MIC در محدوده ۰۶۲۵/۰ تا ۲۵/۰ میلی گرم در میلی لیتر نشان دادند. فرکشن‌های فعال‌تر (کلروفرم و متانول) برای شناسایی ترکیبات فعال زیستی آنالیز شدند. سی و شش ترکیب (۹۸/۹۷ درصد) توسط GC-MS از فرکشن کلروفرمی شناسایی شد. ترکیبات غالب این فرکشن مشتقات اسید چرب (۹۸/۶۳ درصد)، هیدروکربن‌ها (۵۸/۲۰ درصد)، ترپن‌ها (۸۲/۶ درصد) بودند. آنالیز LC-ESI-MS فرکشن متانولی، حضور ترکیبات از جمله فلاونوئیدها، استروئیدها و ساپونین‌های تری ترپنوئید را نشان داد. فلاونوئیدهای آپیژنین، دیوسمین، سورتیزین گلیکوزید و هسپریدین به عنوان ترکیبات فعال زیستی شناسایی شدند. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه آنالیز ریشه گیاه سیلن هرز را به منظور استفاده در صنایع دارویی و غذایی نشان می‌دهد.
گیاهی
گل‌آرا گل‌محمدی؛ رسول اصغری زکریا؛ آزاده حکمت؛ سکینه پادیاب
چکیده
مقدمه: استفاده از عصاره‌های گیاهی برای سنتز نانوذرات به عنوان یک رویکرد سبز مورد توجه بوده است. این تحقیق با هدف بررسی سنتز سبز نانوذرات روی با استفاده از عصاره اندام هوایی گیاه جغجغک (Vaccaria hispanica) و تعیین خواص ضد باکتریایی آنها انجام شد. روشها: اندازه و ساختار نانوذرات روی سنتز شده با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM)، پراکندگی ...
بیشتر
مقدمه: استفاده از عصاره‌های گیاهی برای سنتز نانوذرات به عنوان یک رویکرد سبز مورد توجه بوده است. این تحقیق با هدف بررسی سنتز سبز نانوذرات روی با استفاده از عصاره اندام هوایی گیاه جغجغک (Vaccaria hispanica) و تعیین خواص ضد باکتریایی آنها انجام شد. روشها: اندازه و ساختار نانوذرات روی سنتز شده با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM)، پراکندگی نور دینامیکی (DLS) و طیف‌سنج مادون قرمز تبدیل فوریه (FTIR) تأیید شد. همچنین خواص ضد باکتریایی عصاره متانولی و آبی اندام هوایی و بذر جغجغک نیز روی این باکتری‌ها به روش انتشار دیسک با استفاده از تتراسایکلین به عنوان شاهد بررسی شد. یافته‌ها: تجزیه و تحلیل واریانس نشان داد که اندازه ناحیه بازدارندگی در پلیت‌های حاوی دو نوع باکتری گرم منفی (E. coli) و گرم مثبت (S. aureus) به طور معنی‌داری تحت تأثیر نوع باکتری، روش استخراج (آبی و الکلی)، غلظتهای مختلف عصاره و اثر متقابل نوع باکتری و غلظت عصاره قرار گرفت. در باکتری E. coli ناحیه مهار بزرگتری نسبت به S. aureus مشاهده شد که نشان‌دهنده حساسیت بیشتر آن بود. خواص ضدباکتریایی عصاره اندام هوایی و دانه جغجغک با افزایش غلظت به طور معنی‌داری افزایش یافت. همچنین اندازه هاله در محیط حاوی باکتری‌های E. coli و S. aureus با افزایش غلظت نانوذرات روی از 5/0 به 2 میلی‌گرم در میلیلیتر به طور قابل توجهی افزایش یافت. نتیجه‌گیری: در مجموع، عصاره اندام هوایی و دانه جغجغک و نانوذرات روی سنتز سبز شده خواص ضد باکتریایی قابل ملاحظه‌ای در برابر باکتری‌های E. coli و S. aureus نشان دادند.
گیاهی
جواد فرخی تولیر؛ بهمن پناهی
چکیده
مقدمه: مطالعه بهمنظور شناسایی اولیه تعدادی از ژنوتیپ‌های گردوی برتر استان کرمان انجام گردید. روشها: از بین ژنوتیپ‌های گردوی مناطق بافت و رابُر استان کرمان واقع در ارتفاع از سطح دریای بین 2163 تا 2867 متر، 43 ژنوتیپ توسط 27 صفت مورفولوژیکی و به‌مدت سه سال (1399 تا 1402) بررسی گردیدند. نتایج حاصله براساس آماره‌های توصیفی و چند متغیره مورد ...
بیشتر
مقدمه: مطالعه بهمنظور شناسایی اولیه تعدادی از ژنوتیپ‌های گردوی برتر استان کرمان انجام گردید. روشها: از بین ژنوتیپ‌های گردوی مناطق بافت و رابُر استان کرمان واقع در ارتفاع از سطح دریای بین 2163 تا 2867 متر، 43 ژنوتیپ توسط 27 صفت مورفولوژیکی و به‌مدت سه سال (1399 تا 1402) بررسی گردیدند. نتایج حاصله براساس آماره‌های توصیفی و چند متغیره مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها: براساس نتایج این پژوهش، تنوع ژنتیکی بین ژنوتیپ‌ها از الگوی پراکنش جغرافیائی تبعیت نمی‌کرد. قدرت رویشی در ژنوتیپ‌های 18، 19 و 22 خیلی قوی بود. میزان جدا شدن مغز در 34 درصد ژنوتیپ‌ها راحت و خیلی راحت بود. میزان محصول در 7 ژنوتیپ خیلی زیاد گزارش گردید. در حدود 16 درصد از ژنوتیپ‌های بررسی‌شده نسبت به سرمای دیررس بهاره حساس بودند و بقیه حساسیت متوسط یا کمی نشان دادند. هیچ علایمی مبنی بر وجود بیماری آنتراکنوز بین ژنوتیپ‌ها گزارش نگردید. بیشترین ضریب تغییرات (CV) به صفت "زمان ریزش گرده گل‌های نر" (32/77%) تعلق داشت. تجزیه به مؤلفه‌های اصلی (PCA) نشان داد که 10 مؤلفه اول مرتبط با صفات کیفی توصیف‌کننده 75 درصد کل تغییرات بودند. براساس دندروگرام، از نقطه نظر صفات کیفی، 4 گروه مجزا ایجاد گردید. نتیجه‌گیری کلی: از آنجائی که صفات مطلوب اصلاحی در گردو که شامل دیربرگ-دهی، زود باردهی و نوع باردهی جانبی می‌باشد، میتوان گفت که ژنوتیپ‌های 1، 2، 10 و 39 با تمامی این صفات همبستگی مثبتی نشان دادند. نتایج این پژوهش می‌تواند در انتخاب ژنوتیپ‌های مناسب و به‌کارگیری آنها در برنامه‌های به‌نژادی در آینده مورد استفاده قرار گیرد.
گیاهی
سیده فاطمه فلاح؛ فرشید قادری فر؛ مسعود گلعلی پور؛ حمید رضا صادقی پور
چکیده
مقدمه: نگهداری بذر در شرایط نامناسب منجر به زوال و کاهش درصد جوانه‌زنی می‌شود. با این حال از نقش فعالیت‌های پروتئازی در طی زوال اطلاع چندانی در دست نیست. در مطالعه حاضر، تاثیر فرآیند زوال کنترل شده بر شکستن پروتئین‌های ذخیره‌ای و اثرات پیش‌تیمار با مهارکننده پروتئازی فنیل‌منیل سولفونیل‌فلوراید (PMSF) بر درصد جوانه‌زنی دانه‌های ...
بیشتر
مقدمه: نگهداری بذر در شرایط نامناسب منجر به زوال و کاهش درصد جوانه‌زنی می‌شود. با این حال از نقش فعالیت‌های پروتئازی در طی زوال اطلاع چندانی در دست نیست. در مطالعه حاضر، تاثیر فرآیند زوال کنترل شده بر شکستن پروتئین‌های ذخیره‌ای و اثرات پیش‌تیمار با مهارکننده پروتئازی فنیل‌منیل سولفونیل‌فلوراید (PMSF) بر درصد جوانه‌زنی دانه‌های گردو پس از زوال بررسی شد. مواد و روشها: دانه‌های گردو که میزان رطوبت‌شان با آب (شاهد) یا محلول PMSF در سطح 15% و 20% تنظیم شده بود به مدت 3 و 6 روز در دمای 45 درجه سانتی‌گراد به منظور زوال کنترل شده قرار گرفتند. نتایج: زوال کنترل شده منجر به افزایش پروتئین‌های محلول، شکستن گلوتلین‌های 24-19 کیلودالتون، تشدید فعالیت پروتئازی 80 کیلودالتون، انباشت اسید آمینه کل، پرولین و کربنیلاسیون پروتئین شد. اگرچه درصد جوانه‌زنی به میزان مشابهی در دانه‌های شاهد و PMSF کاهش یافت اما دانه‌های زوال یافته در PMSF در مقایسه با شاهد دارای محتوای پرولین و اسید آمینه و گروه‌های کربونیل کمتری بودند. بحث: زوال سبب تشدید شکستن ذخایر پروتئینی دانه‌های گردو می‌شود، اما مهار فرآیندهای پروتئازی بر خلاف لیپازی، تاثیری بر بهبود اثرات نامطلوب فیزیولوژیکی زوال از جمله افت جوانه‌زنی نداشته و فقط در سطح بیوشیمیایی تا حدی سبب بهبود پاسخ به تنش شده است. شناسایی هر چه بیشتر مسیرهای متابولیکی فعال شده در طی زوال دانه‌های گردو می‌تواند تصویری کلی از مکانیسم زوال دانه‌های گردو را فراهم کند و منجر به ارائه روش‌هایی جهت حفظ کیفیت و زنده‌مانی بیشتر دانه-های گردو در طی ذخیره‌سازی در انبار شود.
گیاهی
رویا کرمیان؛ محمد سعید پذیرنده
چکیده
مقدمه: تنش خشکی یکی از مهمترین تنش‌های غیرزیستی است که بازدهی محصولات زراعی را کاهش می‌دهد. استفاده از الیسیتورهای زیستی و غیرزیستی، استراتژی‌هایی مفید جهت تخفیف آثار زیانبار تنش در گیاهان زراعی است. روش کار: با هدف بررسی اثر کاربرد نانوذرات سلنیوم و تلقیح قارچ Piriformospora indica بر تحمل خشکی در دو ژنوتیپ منتخب جو زارعی (یوسف ژنوتیپ متحمل ...
بیشتر
مقدمه: تنش خشکی یکی از مهمترین تنش‌های غیرزیستی است که بازدهی محصولات زراعی را کاهش می‌دهد. استفاده از الیسیتورهای زیستی و غیرزیستی، استراتژی‌هایی مفید جهت تخفیف آثار زیانبار تنش در گیاهان زراعی است. روش کار: با هدف بررسی اثر کاربرد نانوذرات سلنیوم و تلقیح قارچ Piriformospora indica بر تحمل خشکی در دو ژنوتیپ منتخب جو زارعی (یوسف ژنوتیپ متحمل و موروکو ژنوتیپ حساس) در مرحله رویشی، آزمایشی گلخانه‌ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و با تأکید بر ارزیابی شاخص‌های رشدی و پاداکسایندگی انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح آبیاری (70، 30 و 10 درصد ظرفیت زراعی)، سه سطح نانوذرات سلنیوم (صفر، 3 و 6 میلی گرم در لیتر) و دو سطح تیمار قارچ (تلقیح و عدم تلقیح) بود. نتایج: نتایج نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش شاخص‌های رشدی (محتوای نسبی آب برگ، وزن خشک، سرعت رشد نسبی و سطح برگ)، لیکن افزایش معنی‌دار محتوای پراکسید هیدروژن و مالو‌ن‌د‌ی‌آلدئید شد. کاربرد نانوذره سلنیوم به ویژه در غلظت 6 میلی‌گرم در لیتر و تلقیح قارچ Piriformospora indica، سبب افزایش شاخص‌های رشدی، افزایش فعالیت آنزیم‌های پاداکساینده (کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، پراکسیداز و گلوتاتیون –Sترانسفراز، سوپراکسید دیسموتاز) و کاهش محتوای پراکسید هیدروژن گردید.نتیجه‌گیری: تنش خشکی با افزایش تولید رادیکال‌های آزاد اکسیژن، سبب افزایش محتوای مالو‌ن‌د‌ی‌آلدئید به عنوان محصول لیپید پراکسیداسیون غشاء به‌ویژه در ژنوتیپ حساس گردید. نانوذره سلنیوم و تلقیح قارچ، سبب بهبود شاخص‌های رشدی و پاداکسایندگی در ژنوتیپ‌های جو تحت تنش خشکی گردید.
گیاهی
زینب مرادزاده؛ سمیه رستگار؛ علیرضا یاوری
چکیده
مقدمه: در سالهای اخیر استفاده از متابولیت‌های ثانویه برخی گیاهان دارویی در جلوگیری از رشد قارچ‌ها مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این پژوهش بررسی اثرات ضد قارچی دو اسانس آویشن شیرازی و مورتلخ با دو روش کشت تدخینی و ترکیبی (اختلاط اسانس با محیط کشت) در کنترل قارچ آسپرژیلوس نایجر در شرایط آزمایشگاهی بود.روشها: در این پژوهش طی دو ...
بیشتر
مقدمه: در سالهای اخیر استفاده از متابولیت‌های ثانویه برخی گیاهان دارویی در جلوگیری از رشد قارچ‌ها مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این پژوهش بررسی اثرات ضد قارچی دو اسانس آویشن شیرازی و مورتلخ با دو روش کشت تدخینی و ترکیبی (اختلاط اسانس با محیط کشت) در کنترل قارچ آسپرژیلوس نایجر در شرایط آزمایشگاهی بود.روشها: در این پژوهش طی دو آزمایش جداگانه تاثیرکموتیپ‌های مختلف اسانس آویشن‌شیرازی با غلظتهای 50، 100، 200، 400 میکرولیتر در لیتر و مورتلخ با غلظتهای 100، 200، 400 میکرولیتر در لیتر، بر کنترل رشد قارچ‌های آسپرژیلوس به دو روش کشت قارچ (تدخینی و ترکیبی) در شرایط آزمایشگاهی مورد ارزیابی قرار گرفت.نتایج و بحث: براساس نتایج آزمایش اول، در بررسی جلوگیری از رشد قارچ آسپرژیلوس، کموتیپ نصرآباد اصفهان در یک گروه آماری، کموتیپ‌های بوشهر و طشک فارس در یک گروه آماری و سایر کموتیپ‌ها در گروه آماری دیگر قرار گرفتند. تفاوت معنی-داری بین روش‌های مختلف کشت قارچ مشاهده نشد. با افزایش غلظتهای اسانس تاثیر آن درجلوگیری از رشد هاله افزایش یافت. در آزمایش دوم، در غلظت 400 میکرولیتر در لیتر، بیشترین تاثیر اسانس مورتلخ در جلوگیری از رشد قارچ آسپرژیلوس در کموتیپ بستک هرمزگان مشاهده شد که نسبت به سایر کموتیپ‌های مورتلخ تفاوت معنی‌داری نشان داد. در این آزمایش نیز تفاوت معنی‌داری بین دو روش کشت قارچ مشاهده نشد. بطور کلی اسانس‌های استفاده شده نقش موثری در کنترل رشد قارچ آسپرژیلوس نشان دادند البته تفاوت معنی‌داری بین کموتیپ‌های مختلف دو اسانس آویشن‌شیرازی و مورتلخ مشاهده شد.
گیاهی
کاوه ناصری؛ ابراهیم غلامعلی‌پور علمداری؛ زینب اورسجی؛ حسین صبوری
چکیده
مواد آللوپاتیک از راه‌های مختلفی از گیاهان به محیط وارد می‌شوند. این ترکیبات سبب فرآیندهای اکولوژیکی مهمی در گیاهان دیگر می‌شوند. هدف از این آزمایش، ارزیابی پتانسیل آللوپاتیک اندام‌های ساقه، گل علف‌هرز گل‌جالیز مصری (Orobanche aegyptiaca) و مخلوطی از آنها بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گوجه‌فرنگی(Lycopersicon esculentum) بود. برای این ...
بیشتر
مواد آللوپاتیک از راه‌های مختلفی از گیاهان به محیط وارد می‌شوند. این ترکیبات سبب فرآیندهای اکولوژیکی مهمی در گیاهان دیگر می‌شوند. هدف از این آزمایش، ارزیابی پتانسیل آللوپاتیک اندام‌های ساقه، گل علف‌هرز گل‌جالیز مصری (Orobanche aegyptiaca) و مخلوطی از آنها بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گوجه‌فرنگی(Lycopersicon esculentum) بود. برای این آزمایش، سوسپانسیون 5 درصد از هر یک از این اندام‌ها و مخلوطی از آنها بر روی گیاهچه‌های گوجه فرنگی در محیط کشت هیدروپونیک اعمال گردید. مطابق نتایج، صفات مورد بررسی در گوجه‌فرنگی تحت عصاره آبی ساقه و گل علف‌هرز گل‌جالیز و مخلوطی از آنها رفتارهای متفاوتی نسبت به شاهد نشان دادند. بیشترین اثر کاهشی بر طول ریشه، سطح برگ، وزن خشک گیاهچه، میزان رنگیزه‌های کلروفیلکل، کاروتنوئیدهای گوجه فرنگی در اندام گل علف‌هرز گل‌جالیز مشاهده شد. با افزایش میزان فنلکل در گوجه‌فرنگی تحت تأثیر عصاره آبی تیمارهای مختلف گل‌جالیز به‌ویژه گل، از میزان خسارت به پروتئین و نشاسته کاسته شد.
گیاهی
عباس ابهری؛ علی معصومی؛ منصوره شمس ابادی
چکیده
مقدمه: تنش شوری یکی از مهم ترین تنش‌ها در مناطق خشک محسوب می‌شود و بر 20 درصد از زمین‌های قابل کشت در سراسر جهان تأثیر می‌گذارد و به دلیل تغییر اقلیم و فعالیت‌های انسانی به طور مداوم در حال افزایش است. روشها: جهت بررسی اثر تنش شوری بر بعضی صفات فیزیولوژیکی ارقام مختلف گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار ...
بیشتر
مقدمه: تنش شوری یکی از مهم ترین تنش‌ها در مناطق خشک محسوب می‌شود و بر 20 درصد از زمین‌های قابل کشت در سراسر جهان تأثیر می‌گذارد و به دلیل تغییر اقلیم و فعالیت‌های انسانی به طور مداوم در حال افزایش است. روشها: جهت بررسی اثر تنش شوری بر بعضی صفات فیزیولوژیکی ارقام مختلف گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار درگلخانه دانشگاه پیام نور مرکز سبزوار انجام شد. در این آزمایش 15 رقم گندم در سه سطح شوری (0، 5 و 10 دسی زیمنس بر متر) مقایسه شد. وزن خشک ریشه و ساقه، محتوای نسبی آب برگ، نشت الکترولیت، کلروفیلa،b و کل، میزان قند‌های محلول و اسید آمینه پرولین در ارقام مختلف اندازه‌گیری شد. نتایج: نتایج نشان داد افزایش شوری موجب کاهش وزن خشک ریشه و ساقه و کاهش غلظت کلروفیل شد. در شرایط تنش شوری کمترین مقدار محتوی نسبی آب برگ متعلق به رقم گاسگوژن با70/15درصد بود و بیشترین مقدار آن به رقم بم با میانگین 34/62 درصد اختصاص داشت. ارقام میهن و بم بیشترین میزان کلروفیل aو bرا داشتند. بیشترین میزان محتوای نسبی آب، اسید آمینه پرولین و قند‌های محلول در ارقام پیشتاز، بم و میهن مشاهده شد. نتایج تجزیه کلاستر نشان داد که ارقام میهن و بم بیشترین و ارقام روشن، گاسگوژن، بهار و چمران کمترین تحمل به تنش شوری، را داشتند.
گیاهی
علی گنجعلی؛ نسرین رجبی؛ فایزه بیات
چکیده
مقدمه: گیاه پونهسای بینالودی با نام علمی Nepeta Binaludensis)) گونه‌ای چندساله و علفی از خانواده نعنائیان می‌باشد. این گیاه به دلیل وجود ترکیبات موثر در درمان بسیاری از بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد اما از سویی به دلیل افزایش برداشت گیاه از عرصه، در خطر انقراض قرار گرفته است پس باید راه‌کار مناسبی جهت افزایش زیست توده گیاه در عین ...
بیشتر
مقدمه: گیاه پونهسای بینالودی با نام علمی Nepeta Binaludensis)) گونه‌ای چندساله و علفی از خانواده نعنائیان می‌باشد. این گیاه به دلیل وجود ترکیبات موثر در درمان بسیاری از بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد اما از سویی به دلیل افزایش برداشت گیاه از عرصه، در خطر انقراض قرار گرفته است پس باید راه‌کار مناسبی جهت افزایش زیست توده گیاه در عین حفظ این گونه گیاهی در نظر گرفته شود. مواد و روش: در این پژوهش تاثیر گونه‌های مختلف قارچ میکوریز شامل Glomus hoi ، Glomus interaradis و Glomus mossea بر خصوصیات رویشی و میزان ترکیبات شیمیایی پونه‌سا بینالودی مورد بررسی قرار گرفت. گلدان‌های یک کیلوگرمی حاوی خاک باغچه به عنوان واحد آزمایشی در نظر گرفته شدند. گیاهان در شرایط فیتوترون با دوره نوری 16 و 8 ساعت به ترتیب روشنایی و تاریکی به مدت 20 هفته در دمای 25 درجه سانتی گراد رشد کردند. نتایج و بحث: نتایج نشان داد میکوریز و بویژه گونه G. intraradices تاثیر معنی داری بر اغلب صفات مورفولوژیکی گیاه داشت. در این مطالعه بیشترین میزان فنل کل (mg/100gDW 91/296)، فلاونوئیدکل (mg/100gDW 5/33) و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی به گیاهان تلقیح شده با گونه G. intraradices مربوط بود. همچنین انباشت عناصر غذایی مانند کلسیم، پتاسیم، آهن، منیزیم و فسفر در گیاهان میکوریزی به صورت معنی داری بیشتر از گیاهان شاهد بود. نتایج این بررسی موید آن است که استفاده از قارچ‌های میکوریز به عنوان کودهای بیولوژیک و سازگار با محیط زیست می‌تواند جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی باشند.
گیاهی
فاطمه نژادعلیمرادی؛ فرخنده رضانژاد
چکیده
مقدمه: Leptadenia pyrotechnica، گیاه دارویی، همیشه سبز و مقاوم به تنش کم‌آبی است که در مناطق گرم و خشک جنوب استان کرمان با تولید زیست توده بالا قابلیت رشد دارد، بنابراین در حفظ محیط زیست و خاک نقش مهمی ایفا می‌کند و می‌تواند یک منبع بالقوه برای متابولیت‌های ثانویه باشد. روشها: در این پژوهش عوامل اکولوژیک خاک مناطق پراکنش گیاه، ریخت‌شناسی ...
بیشتر
مقدمه: Leptadenia pyrotechnica، گیاه دارویی، همیشه سبز و مقاوم به تنش کم‌آبی است که در مناطق گرم و خشک جنوب استان کرمان با تولید زیست توده بالا قابلیت رشد دارد، بنابراین در حفظ محیط زیست و خاک نقش مهمی ایفا می‌کند و می‌تواند یک منبع بالقوه برای متابولیت‌های ثانویه باشد. روشها: در این پژوهش عوامل اکولوژیک خاک مناطق پراکنش گیاه، ریخت‌شناسی گیاه و برخی ترکیبات آنتی‌اکسیدانی در اندام‌های مختلف گیاه بررسی شد. نتایج و بحث: آنالیز خاک منطقه پراکنش گیاه نشان داد که خاکهای شنی، غیر شور با اسیدیته خنثی تا کمی قلیایی و حاوی مقدار مناسبی از عناصر درشت و ریز مغذی مناسب برای رشد این گیاه می‌باشد. وجود گلپوش به‌نسبت ضخیم واجد کرک فراوان از ویژگیهای سازشی در برابر شرایط سخت زیست‌محیطی است. ویژگیهای قابل توجه دستگاه زایشی گیاه شامل ژینوستوژیوم و دستگاه پولینارویوم و نقش آنها در گرده‌افشانی، ویژگیهای تکاملی و پیشرفته گیاه را نشان می‌دهد. بیشترین محتوای فنل کل، فلاونوئید کل و آنتوسیانین کل به‌ترتیب در گل، دانه و شاخساره مشاهده شد. تعداد و میزان ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی شناسایی شده در بخش‌های مختلف گیاه متفاوت بود، ترکیب فنلی غالب در شاخساره، میوه و دانه، گالیک اسید و در گل، هسپردین می‌باشد. با توجه به اینکه اندام‌های مختلف این گونه گیاهی غنی از ترکیبات فنلی می‌باشد؛ بنابراین این گونه جهت استفاده در صنعت داروسازی پیشنهاد می‌شود.
گیاهی
ناصر جعفری؛ زهرا پورنصراله؛ صغری رمزی
چکیده
مقدمه: تالاب رودبست در استان مازندران یکی از منابع مهم تأمین آب کشاورزی و پناهگاه زمستان گذرانی برخی پرندگان مهاجر است. شناسایی ترکیب فلورستیک و تنوع گیاهی اکوسیستم‌های تالابی یکی از شاخص‌های پایش تغییرات زیست‌محیطی است. روش: در این پژوهش طی مطالعات میدانی و آزمایشگاهی به جمع‌آوری، شناسایی و تعیین ترکیب فلورستیک، شکل زیستی و پراکنش ...
بیشتر
مقدمه: تالاب رودبست در استان مازندران یکی از منابع مهم تأمین آب کشاورزی و پناهگاه زمستان گذرانی برخی پرندگان مهاجر است. شناسایی ترکیب فلورستیک و تنوع گیاهی اکوسیستم‌های تالابی یکی از شاخص‌های پایش تغییرات زیست‌محیطی است. روش: در این پژوهش طی مطالعات میدانی و آزمایشگاهی به جمع‌آوری، شناسایی و تعیین ترکیب فلورستیک، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان تالاب رودبست پرداخته شد. نتایج و بحث: تعداد 153 گونه گیاه آوندی در 123 سرده و 47 تیره گیاهی از منطقه موردمطالعه شناسایی شده است که از این میان تیره گندمیان (Poaceae) با 16 گونه (46/10 درصد) و تیره کاسنی (Asteraceae) با 15 گونه (8/9 درصد) به‌ترتیب غنیترین تیرههای گیاهی منطقه ازنظر تعداد گونه می‌باشند. بیشترین اشکال زیستی گونه‌ها در منطقه موردمطالعه مربوط به تروفیتها یا یکسالهها و بیشترین تنوع گونه‌ها مربوط به عناصر چند ناحیهای است. ازنظر نوع زیستگاه، بیشترین درصد فراوانی را گونه‌های رطوبت پسند (8/43 درصد) و پسازآن گونه‌های حاشیهای (6/38 درصد) به خود اختصاص دادهاند.
گیاهی
ماهیده حبیبی کلیبر؛ سارا خراسانی نژاد؛ مصطفی عبادی نهاری؛ قاسم کریم زاده؛ محسن فرهادپور؛ کریستین گوربر
چکیده
مقدمه: سرده بنفشگان (Viola L.) بزرگترین سرده از تیره بنفشه بوده و شامل 600-525 گونه است که 19 گونه از آن بومی ایران است. روشها: تحقیق حاضر برای نخستین بار اقدام به بررسی ریزریختشناسی صفات برگ از قبیل شکل، ابعاد و تراکم روزنه و کرک در 6 گونه بنفشه با استفاده از میکروسکوپ الکترونی نگاره (SEM) با هدف شناسایی صفات مفید جهت تفکیک و تشخیص گونه‌ها ...
بیشتر
مقدمه: سرده بنفشگان (Viola L.) بزرگترین سرده از تیره بنفشه بوده و شامل 600-525 گونه است که 19 گونه از آن بومی ایران است. روشها: تحقیق حاضر برای نخستین بار اقدام به بررسی ریزریختشناسی صفات برگ از قبیل شکل، ابعاد و تراکم روزنه و کرک در 6 گونه بنفشه با استفاده از میکروسکوپ الکترونی نگاره (SEM) با هدف شناسایی صفات مفید جهت تفکیک و تشخیص گونه‌ها نمود. خصوصیات برگ از قبیل ابعاد و تراکم روزنه و کرک به وسیله نرم‌افزار Image J v 1.52 اندازه‌گیری شد. آنالیز داده‌ها از صفات ریزریختشناسی برگ با نرم‌افزارSPSS v 26 انجام شد. برای تعیین میزان قرابت گونه‌ها از روش تحلیل خوشه‌ای WARD استفاده گردید. نتایج و بحث: نتایج آنالیز میکروسکوپی گونه‌ها را از لحاظ ویژگیهای ریز‌ریختی، به 7 نوع تیپ کرکی و روزنه‌ها را به 4 گروه تفکیک کرد. نتایج آنالیز میکروسکوپی نشان داد که کرک‌ها در گونه‌های مورد مطالعه به شکل مخروطی، مثلثی‌شکل و بندبند و ۳ حالت خوابیده، افراشته و نیمه‌افراشته وجود دارند بلندترین کرک در گونه V. hirta مشاهده شد. روزنه‌ها در همه گونه‌ها از لحاظ شکل بهصورت تخم‌مرغی شکل دیده شدند. بزرگترین ابعاد روزنه مربوط به گونه V. occulta و بیشترین تراکم روزنه هم مربوط به گونه V. hirtaبود. نتایج نشان داد که صفات ریزریختشناسی برگ در ۶ گونه بنفشه به‌ویژه گونه V. hirta می‌تواند در شناسایی و تفکیک گونه‌ها مفید باشد.
گیاهی
رضا تمرتاش؛ زهرا زمانی؛ قدرت اله حیدری؛ زینب جعفریان جلودار
چکیده
مقدمه: با توجه به تاثیر فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی خاک و فاکتورهای اقلیمی دما و بارش بر کمیت و کیفیت اسانس گیاهان، مطالعه ای با هدف ارزیابی اثر عوامل اقلیمی و خاکی بر فیتوشیمی گونه دارویی چای‌کوهی در مرتع کلاکوه آمل و مقایسه آن در دامنه شمالی و جنوبی صورت پذیرفت. روشها: ابتدا، نمونه‌برداری به صورت تصادفی در سه لکه انتخابی با سه تکرار ...
بیشتر
مقدمه: با توجه به تاثیر فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی خاک و فاکتورهای اقلیمی دما و بارش بر کمیت و کیفیت اسانس گیاهان، مطالعه ای با هدف ارزیابی اثر عوامل اقلیمی و خاکی بر فیتوشیمی گونه دارویی چای‌کوهی در مرتع کلاکوه آمل و مقایسه آن در دامنه شمالی و جنوبی صورت پذیرفت. روشها: ابتدا، نمونه‌برداری به صورت تصادفی در سه لکه انتخابی با سه تکرار از دو دامنه انجام شد نمونه های خاکی از عمق 0-30 سانتی متر برداشت و به آزمایشگاه منتقل شد. اسانس گیاهان نیز به روش تقطیر با آب استخراج و ترکیب آنها توسط دستگاه GC/MS شناسایی گردید. در بخش آماری جهت مقایسه ترکیبات در دو دامنه شمالی و جنوبی از آزمون تی مستقل و بهمنظور تحلیل روابط بین داده‌ها از تحلیل همبستگی پیرسون استفاده شد. نتیجه و بحث: نتایج نشان داد که در میان ترکیبات استخراج شده، ترکیب α –Pinene، β-phellandrene ، Thymol ، Limonene ، α-fenchene ، γ-cadinene ، cis-sabinene hydrate ، 1-8-Cineole و Sabinene بیشترین درصد را به خود اختصاص دادند. همچنین مقایسه میانگین بازده اسانس در دو دامنه بیانگر آن بود که دامنه جنوبی به طور معنی داری دارای میانگین بیشتری نسبت به دامنه شمالی می‌باشد. نتایج همبستگی نیز حاکی از آن بود که فاکتورهای شاخص پایداری خاکدانه، اسیدیته و سیلت همبستگی بسیار قوی در سطح پنج درصد را دارا می‌باشند. بطور کلی نتایج حاضر بیانگر آن است که ترکیبات مستخرج از اسانس گیاه چای‌کوهی به شدت تحت تاثیر شرایط رویشگاهی منطقه می‌باشد.
گیاهی
فاطمه شاکری؛ فاطمه مرادیان؛ پویان مهربان جوبنی؛ مهران رستمی
چکیده
هدف: مطالعه حاضر با هدف نانوامولسیون‌کردن اسانس گیاه آویشن(Thymus vulgaris) جهت افزایش پایداری و بررسی اثرات ضد باکتریایی آن در باکتریDH5α E. coli صورت گرفت. روشها: ابتدا میکروامولسیون اولیه در فاز روغنی تهیه و سپس با التراسوند به نانو امولیسیون تبدیل شد. میزان بار سطحی، ویسکوزیته، اندازه ذرات و مورفولوژی نانوامولسیون اسانس توسط دستگاه ...
بیشتر
هدف: مطالعه حاضر با هدف نانوامولسیون‌کردن اسانس گیاه آویشن(Thymus vulgaris) جهت افزایش پایداری و بررسی اثرات ضد باکتریایی آن در باکتریDH5α E. coli صورت گرفت. روشها: ابتدا میکروامولسیون اولیه در فاز روغنی تهیه و سپس با التراسوند به نانو امولیسیون تبدیل شد. میزان بار سطحی، ویسکوزیته، اندازه ذرات و مورفولوژی نانوامولسیون اسانس توسط دستگاه پتانسیل زتا، DLS و میکروسکوپ الکترونی TEM مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: نتایج نشان داد که پتانسیل زتای نانوامولسیون حاوی 10 و 30 درصد اسانس، به ترتیب برابر با 5/11- و mV 1/11- بود. مورفولوژی نانوذرات هر دو نمونه به صورت کروی یکدست و میانگین اندازه نانوذرات نانوامولسیون دارای 10 و 30 درصد اسانس، به ترتیب 43 و30 نانومتر بود. نتایج اثرات ضدباکتریایی نانوامولسیون‌ها نشان داد که نانوامولسیون حاوی 10 درصد اسانس(v/v)، با حجم 30 میکرولیتر و نانوامولسیون حاوی 30 درصد اسانس(v/v)، با حجم 20 میکرولیتر، تقریبا 50 درصد اثر مهارکنندگی (IC50) بر رشد باکتری E. coli DH5α داشتند. همچنین اسانس اولیه بر روی رشد باکتری در 20 میکرولیتر تقریبا 50 درصد مهار (IC50) را نشان داد. نتیجه گیری: باتوجه به پایداری نانوامولسیون‌های اسانس گیاه آویشن تولیدشده، میتوان نتیجه گرفت که اثرات ضد باکتریایی این ترکیب در مقایسه با اسانس اولیه افزایش یافته است
گیاهی
لیلی هنرمند؛ نادعلی باباییان جلودار؛ نادعلی باقری؛ علی دهستانی؛ ولی اله بابائی زاد
چکیده
مقدمه: بیماری لکه موجی از بیماری‌های مهم گوجه‌فرنگی بوده و کاربرد قارچ‌کش‌ها رایج‌ترین روش مدیریت آن می‌باشد. به‌‌دلیل مضرات زیست‌محیطی قارچ‌کش‌ها، استفاده از ترکیبات جایگزین کم‌خطر و القاگر‌های دفاعی مورد‌توجه قرار گرفته است. القاگر‌های دفاعی، موجب تغییرات فیزیولوژیک تخصصی در گیاه شده و سیستم‌های دفاعی میزبان را در ...
بیشتر
مقدمه: بیماری لکه موجی از بیماری‌های مهم گوجه‌فرنگی بوده و کاربرد قارچ‌کش‌ها رایج‌ترین روش مدیریت آن می‌باشد. به‌‌دلیل مضرات زیست‌محیطی قارچ‌کش‌ها، استفاده از ترکیبات جایگزین کم‌خطر و القاگر‌های دفاعی مورد‌توجه قرار گرفته است. القاگر‌های دفاعی، موجب تغییرات فیزیولوژیک تخصصی در گیاه شده و سیستم‌های دفاعی میزبان را در برابر تنش تقویت می‌کنند. در این مطالعه، تأثیر القاگر سوربات‌پتاسیم (KS) روی پاسخ‌های فیزیولوژیک، بیوشیمیایی و دفاعی گوجه‌فرنگی تحت تنش قارچ بیماری‌زا Alternaria solani ارزیابی شد. روشها: این تحقیق به صورت اسپلیت‌پلات -فاکتوریل با سه فاکتور، حضور یا عدم حضور قارچ بیماری‌زا، استفاده از KS یا آب مقطر (شاهد) برای محلول‌پاشی و سه دوره‌‌زمانی برای نمونه‌برداری (24، 72 و 168 ساعت پس از تلقیح) اجرا گردید. نتایج و بحث: نتایج نشان داد که وزن تر و خشک در گیاهان تلقیحشده، از گیاهان شاهد کمتر بود. بیماری‌زا سبب آسیب به غشای سلولی گیاه و رنگیزه‌های فتوسنتزی شد و مقدار MDA و Chl-a در گیاهان تلقیحشده نسبت به گیاهان تلقیح‌نشده به‌طور معنی‌داری کاهش یافت. میزان فعالیت آنزیم‌های POD و CAT در گیاهان تیمارشده با KS نسبت به شاهد به‌طور معنی‌داری افزایش نشان داد. میزان فعالیت کیتیناز در گیاهان تیمارشده با KS، در 168 ساعت پس از تلقیح افزایش بسیار معنی‌داری نشان داد که می‌تواند نشانه‌ای از تحریک سیستم ایمنی باشد. نتایج نشان داد که القاگر KS توانست روی وزن و رشد گیاهان مؤثر باشد و با افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی، اثرات منفی تنش زیستی در گیاهان را بهبود بخشد.
گیاهی
عباس ابهری
چکیده
اثرات زیست محیطی تلفات کودهای نیتروژنی و هچنین کمبود آب و تنش خشکی باعث شده مدیریت کاهش تلفات و افزایش کارایی مصرف آب و نیتروژن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد. به منظور بررسی تغذیه نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم بر کارایی مصرف آب و نیتروژن در رازیانه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. ...
بیشتر
اثرات زیست محیطی تلفات کودهای نیتروژنی و هچنین کمبود آب و تنش خشکی باعث شده مدیریت کاهش تلفات و افزایش کارایی مصرف آب و نیتروژن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد. به منظور بررسی تغذیه نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم بر کارایی مصرف آب و نیتروژن در رازیانه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتور اول شامل تاریخ کاشت در سه سطح (اول:23/12/96، دوم: 8/1/97 و سوم: 30/1/97) و فاکتور دوم محلول‌پاشی کود نیتروژن در سه سطح (سولفات آمونیوم (21 درصد نیتروژن)، نیترات آمونیوم (25 درصد نیتروژن) و بدون کود) با غلظت یک در هزار در مرحله شروع غنچه‌دهی بودند. نتایج نشان داد میزان کلروفیل کل و پروتئین دانه در هر سه تاریخ کاشت و در تیمار محلول‌پاشی نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم نسبت به شاهد اختلاف معنی‌دار داشت. افزایش درصد حرکت مجدد نیتروژن با کاهش عملکرد دانه همراه شد و این کاهش در عدم مصرف نیتروژن و مصرف سولفات آمونیوم با شیب بیشتری صورت گرفت. روند کاهش عملکرد بیولوژیکی با افزایش سهم فرایند حرکت مجدد نیتروزن ساقه در عملکرد از تابع نمایی Y=580e-0.13x پیروی کرد. در این مدل عملکرد بیولوژیکی اولیه 580 بود که با سهم فرایند حرکت مجدد نیتروزن ساقه در عملکرد اولیه 13/0- شیب کاهش را شروع کرد. کارایی مصرف نیتروژن در شرایط محلول پاشی نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم باعث شد کارایی مصرف آب به صورت خطی افزایش یابد اما در تیمار شاهد (عدم محلول‌پاشی) کارایی مصرف نیتروژن اثری بر کارایی مصرف آب نداشت.
گیاهی
فرزانه بهادری؛ فاطمه ربیع زاده
چکیده
گونه نپتا گچی (Nepeta eremokosmos Rech. F.) در فهرست گونه‌های در معرض خطر قرار گرفته‌است. درحالی که این گونه با زیستگاه‌های گچ سازگار است. برای درک بهتر نحوه سازش این گونه به خاکهای گچی مطالعات ریخت شناسی و ریز ریخت شناسی انجام گردید. آنالیز های همبستگی (RDA)، ضرایب همبستگی پیرسون بین متغیرها برای ارزیابی اثر عوامل محیطی بر فراوانی گونه N. eremokosmos ...
بیشتر
گونه نپتا گچی (Nepeta eremokosmos Rech. F.) در فهرست گونه‌های در معرض خطر قرار گرفته‌است. درحالی که این گونه با زیستگاه‌های گچ سازگار است. برای درک بهتر نحوه سازش این گونه به خاکهای گچی مطالعات ریخت شناسی و ریز ریخت شناسی انجام گردید. آنالیز های همبستگی (RDA)، ضرایب همبستگی پیرسون بین متغیرها برای ارزیابی اثر عوامل محیطی بر فراوانی گونه N. eremokosmos استفاده شد. خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک از نظر فاکتورهایی شامل CaCO3، pH، EC، کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم، فسفر و نیتروژن مورد بررسی قرار گرفت. ایدیوبلاست ها به وضوح در پارانشیم برگ این گونه مشاهده شدند. همچنین کریستال های معدنی مانند اگزالات کلسیم در پارانشیم برگ وجود دارد که گیاه را قادر می سازد به خوبی با خاک های گچی سازگار شود. محتوای کلسیم در زیستگاه های N. eremokosmos به طور معنی داری بیشتر از سایت های شاهد بود. عوامل EC،pH و نیتروژن تأثیر منفی بر فراوانی و توزیع این گونه دارند. یافتههای ما نشان داد که پتاسیم، گچ، CaCO3 و درصد ماسه از بافت خاک نقش اساسی در فراوانی N. eremokosmos دارند. شناخت روابط بین متغیرهای محیطی و توزیع گونه N. eremokosmos به ما کمک می‌کند تا این یافته‌ها را برای ایجاد برنامه‌های حفظ و کشت این گونه در آینده به کار ببریم.
گیاهی
حمیدرضا درفشی؛ سید محمدجواد آروین؛ فاطمه نژادعلیمرادی
چکیده
مقدمه: براسینوستروئیدها نقش مهمی در مراحل جوانه‌زنی، رشد نشاء و عملکرد کمی و کیفی محصول دارند. روشها: اثرات پیش‌تیمار بذر گوجه‌فرنگی با اپی‌براسینولید بر شاخص‌های جوانه‌زنی، رشد نشاء در گلخانه و تأثیر محلول‌پاشی گیاه بر رشد بوته و عملکرد در مزرعه انجام شد. تیمارها در مرحله جوانه‌زنی و تولید نشاء شامل خیساندن بذر (پرایمینگ بذر) ...
بیشتر
مقدمه: براسینوستروئیدها نقش مهمی در مراحل جوانه‌زنی، رشد نشاء و عملکرد کمی و کیفی محصول دارند. روشها: اثرات پیش‌تیمار بذر گوجه‌فرنگی با اپی‌براسینولید بر شاخص‌های جوانه‌زنی، رشد نشاء در گلخانه و تأثیر محلول‌پاشی گیاه بر رشد بوته و عملکرد در مزرعه انجام شد. تیمارها در مرحله جوانه‌زنی و تولید نشاء شامل خیساندن بذر (پرایمینگ بذر) در آب مقطر (شاهد) و محلول اپی‌براسینولید با غلظتهای 25/0، 5/0 و 75/0 میکرومولار به مدت 24 ساعت بود. نشاءهای حاصل از پرایمینگ بذر در اپی‌براسینولید (0، 5/0 و 75/0 میکرومولار) به مزرعه منتقل و پس از یک ماه، با غلظتهای 0، 5/0 و 75/0 میکرومولار محلول‌پاشی شدند. نتایج و بحث: در مقایسه با شاهد، اپی‌براسینولید باعث بهبود درصد و سرعت جوانه‌زنی بذر و تمام پارامترهای فیزیولوژیکی و رشد نشاء گردید و اثر 75/0 میکرومولار شاخص‌تر بود. اثر اپی‌براسینولید بر پارامترهای اندازه‌گیری شده‌ی در مزرعه نیز بسیار چشمگیر بود. گرچه اثر پرایمینگ بذر به‌تنهایی در کلیه‌ی تیمارها نسبت به اثر محلول‌پاشی به‌تنهایی در کلیه‌ی مراحل، به‌طور معنی‌داری بهتر بود ولی ترکیب این دو تیمار در هر دو غلظت 5/0 و 75/0 میکرومولار نسبت به تیمارهای پرایمینگ بذر و یا محلول‌پاشی شاخص‌تر بود. تولید محصول گوجه‌فرنگی از ترکیب دو تیمار در غلظت 5/0 میکرومولار، 74 درصد و در غلظت 75/0 میکرومولار، 145 درصد، در مقایسه با شاهد افزایش نشان داد.
گیاهی
نسترن رشیدی؛ رمضانعلی خاوری نژاد؛ پروین رامک؛ سارا سعادتمند
چکیده
مقدمه: کیتوزان پلی‌ساکاریدی است که پاسخ‌های دفاعی گیاهان را القا کرده و بر افزایش سرعت رشد و تولید متابولیت-های ثانویه آنها موثر است. ریحان (Ocimum basilicum L.) گیاهی دارویی است و از لحاظ مورفولوژیکی و ترکیبات ثانویه دارای تنوع زیادی است. با توجه به روند رو به رشد شوری و خطرات ناشی از آن و اهمیت گیاه ریحان در صنایع دارویی و غذایی، این پژوهش ...
بیشتر
مقدمه: کیتوزان پلی‌ساکاریدی است که پاسخ‌های دفاعی گیاهان را القا کرده و بر افزایش سرعت رشد و تولید متابولیت-های ثانویه آنها موثر است. ریحان (Ocimum basilicum L.) گیاهی دارویی است و از لحاظ مورفولوژیکی و ترکیبات ثانویه دارای تنوع زیادی است. با توجه به روند رو به رشد شوری و خطرات ناشی از آن و اهمیت گیاه ریحان در صنایع دارویی و غذایی، این پژوهش به منظور ارزیابی اثر کیتوزان بر برخی ویژگیهای فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز (PAL) در گیاه ریحان تحت تنش شوری انجام شد.روشها: پس از تیمار کیتوزان با غلظت 200 میلی‌گرم در لیتر، گیاهان تحت تنش شوری در چهار سطح صفر، 25، 50، 100 و 150 میلی‌مولار قرار گرفتند. سپس فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز، پاسخ‌های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی گیاه ریحان تحت تاثیر کیتوزان در برهم‌کنش با سطوح مختلف تنش شوری مورد بررسی قرار گرفت.نتایج و بحث: تنش شوری اثرات منفی بر کلروفیل کل و محتوای کاروتنوئید داشت ولی باعث افزایش محتوای فلاونوئید شد. بعلاوه کیتوزان در سطوح بالای شوری موجب افزایش کلروفیل کل و در تمام سطوح شوری سبب افزایش کاروتنوئید شد. آنزیم کاتالاز و پراکسیداز و میزان پتاسیم نیز در تیمارهای کیتوزان افزایش یافت که نشان دهنده افزایش پاسخ‌های دفاعی گیاه به شوری است. کیتوزان همچنین منجر به افزایش فعالیت آنزیم PAL شد، از آنجایی که این آنزیم در مسیر بیوسنتز فنیل‌پروپانوئیدها کلیدی است میزان متیل‌کاویکول اسانس را افزایش داد. به طور کلی کاربرد کیتوزان بر ترکیبات ثانویه گیاه ریحان در جهت افزایش تحمل استرس شوری اثرگذار بود.
گیاهی
سارا رمضانی؛ سایه جعفری مرندی؛ صدیقه اربابیان؛ فهیمه سلیم پور
چکیده
مقدمه: اگر چه همه گیاهان گلدار در مراحل مشابهریخت‌زایی دراندام‌های رویشی و برخی مراحل دراندام‌های زایشی مشترک هستند،اما در میان گونه ها و حتی درون افراد یک گونه هم امکان پاسخ های ناهمگن از لحاظ شرایط نمو اندام‌های مختلف وجود دارد که در نتیجه فعال سازی یا سرکوب بیان ژنها است .شناخت مراحل نمو گل راهی مناسب برای فهم تمایز سلولی و ...
بیشتر
مقدمه: اگر چه همه گیاهان گلدار در مراحل مشابهریخت‌زایی دراندام‌های رویشی و برخی مراحل دراندام‌های زایشی مشترک هستند،اما در میان گونه ها و حتی درون افراد یک گونه هم امکان پاسخ های ناهمگن از لحاظ شرایط نمو اندام‌های مختلف وجود دارد که در نتیجه فعال سازی یا سرکوب بیان ژنها است .شناخت مراحل نمو گل راهی مناسب برای فهم تمایز سلولی و مکانیسم های ژنتیکی لازم برای اندام زایی و ریخت زایی در گیاهان است.هفت بند هلویی (L. ( Polygonum bistorta از خانواده علف هفت بند Polygonaceae گیاهی دارویی است که مطالعات کمی روی ساختار تشریحی آن وجود دارد. هدف از این پژوهش بررسی ساختار تشریحی و تکوین برخی اندام‌های رویشی و زایشیدرجمعیت جمع‌آوری شده از استان همدان بود. روش ها : از رنگ آمیزی های کارمن-زاجی، سبز متیل و هماتوکسیلین-ائوزین جهت بررسی بافت شناسی گیاه استفاده شد. عکس میکروسکوپ الکترونی از گرده نیز تهیه شد . نتایج و بحث. بررسی ها نشان داد که سیستم آوندی ریشه و ساقه مشابه ساختار معمول این اندام‌ها در دولپه‌ای‌ها بوده، در ساقه آوندها بصورت هم‌کنار (کولترال) و در ریشه متناوب و پنتارش هستند. رگبرگ میانی چهار گوش و مزوفیل نردبانی و دارای حفرات هوا وسیع می باشد. مریستم رویشی گنبدی و برجسته است. گل‌آذین سنبله، مادگی ناجور خامه، گرده‌‌ها کروی وسه شکاف منفذی((Tricolpate هستند. تخمک پر خورش، میوه فندقه، برون‌بر با سلولهای دیواره ضخیم لیگنینی، رویان رشد یافته که لپه‌ها حجم عمده دانه را پر می‌کنند. اگزالات کلسیم در اندام‌های مورد مطالعه دیده نشد.
گیاهی
سیده زینب شریف السادات؛ مهناز اقدسی؛ فائزه قناتی؛ محمد حسین ارزانش
چکیده
مقدمه: آزوسپریلوم یکی از انواع میکرورارگانیسم‌های تثبیت‌کننده نیتروژن مولکولی است که در همیاری با ریشه گیاهان تیره غلات و گرامینه‌های دیگر، رشد و نمو آنها را تقویت می‌کند. هدف از تحقیق حاضر بررسی اثر باکتری آزوسپریلوم ایراکنز (Azosprillum irakense) به همراه تیمار هورمون‌های اکسین (IAA) و یا جیبرلین (GA3) بر برخی شاخص‌های رشد و بیوشیمیایی ...
بیشتر
مقدمه: آزوسپریلوم یکی از انواع میکرورارگانیسم‌های تثبیت‌کننده نیتروژن مولکولی است که در همیاری با ریشه گیاهان تیره غلات و گرامینه‌های دیگر، رشد و نمو آنها را تقویت می‌کند. هدف از تحقیق حاضر بررسی اثر باکتری آزوسپریلوم ایراکنز (Azosprillum irakense) به همراه تیمار هورمون‌های اکسین (IAA) و یا جیبرلین (GA3) بر برخی شاخص‌های رشد و بیوشیمیایی در گیاهچه‌های برنج رقم هاشمی (cv.hashemi Oryza sative) و مشاهده روند کلونیزاسیون باکتری در سلولهای ریشه است. روشها: به این منظور ریشه گیاهچه‌های 21 روزه برنج پس از تلقیح با آزوسپریلوم با غلظتهای مختلف) 0, 100, 200 (ppm IAA و GA3 به تنهایی و یا در ترکیب با یکدیگر (ppm IAA 200 ppm GA3+200) به مدت 4 هفته تیمار شدند. نتایج و بحث: روند کلونیزاسیون باکتری شامل تشکیل زیست لایه، اضمحلال دیواره، ورود باکتری به داخل لایه‌ی پوست ریشه و تشکیل کلنی‌های منفرد و پراکنده است. وزن خشک و تر ریشه و اندام هوایی، وزن خشک و تر کل و سرعت رشد نسبی در نمونه‌های تلقیحشده که با هورمون‌ها نیز تیمار شده بودند، افزایش معنی‌داری یافت که این افزایش بخصوص در تیمار ترکیبی هورمون اکسین و جیبرلین قابل توجه بوده است. همچنین نتایج نشان داد که محتوای پراکسید هیدروژن در ریشه، پروتئین و قند محلول و فسفر در اندام هوایی و ریشه گیاهچه‌های تیمارشده به طور معنی‌داری در مقایسه با شاهد افزایش یافته است. نتیجه‌گیری: باتوجه به نتایج حاضر، کاربرد باکتری آزوسپریلوم ایراکنز به همراه غلظت ترکیبی هورمون‌ها برای افزایش عملکرد و رشد گیاهچه‌های برنج موثر است.
گیاهی
مهرداد صالح زاده؛ سعیده دهقانپورفراشاه؛ محمد باقر حسن‌پور اقدم
چکیده
مقدمهویروس موزائیک خیار با عامل (CMV)Cucumber mosaic virus از بیماری‌های مهم خیار و بسیاری از محصولات دیگر بهشمار میرود که در سراسر جهان ازجمله ایران سالانه میزان زیادی خسارت وارد می‌کند. در سالهای اخیر کاربرد القاءکنندههای دفاعی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. لذا در پژوهش حاضر بهمنظور بررسی نقش سدیمنیتروپروساید ...
بیشتر
مقدمهویروس موزائیک خیار با عامل (CMV)Cucumber mosaic virus از بیماری‌های مهم خیار و بسیاری از محصولات دیگر بهشمار میرود که در سراسر جهان ازجمله ایران سالانه میزان زیادی خسارت وارد می‌کند. در سالهای اخیر کاربرد القاءکنندههای دفاعی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. لذا در پژوهش حاضر بهمنظور بررسی نقش سدیمنیتروپروساید (SNP) بهعنوان یک محرک زیستی ترکیبات دفاعی، کدو بهعنوان یک رقم حساس به ویروس موزائیک خیار انتخاب شد.مواد و روشهاگیاهان در مرحله دوبرگی کامل بهوسیله CMV با غلظت 50 میکروگرم بر میلیلیتر مایهزنی و سپس 48 ساعت بعد گیاهان آلوده به CMV با SNP در سه غلظت 100، 200 و 300 میکروگرم در میلیلیتر اسپری شدند. درنهایت میزان بیان ژن پروتئین پوششی و رپلیکاز ویروس، الگوی تظاهر ژنهای دفاعی PAL، GPX1، LOX1، Pr1 و Pr3 و برخی ویژگیهای فیزیولوژیکی کدو در سه تکرار از هفتهی اول تا سوم مورد ارزیابی قرار گرفت.نتایج و بحث نتایج نشان داد که در گیاهان تیمارشده با SNP روند تظاهر و بیان برخی از ژنهای دفاعی مورد بررسی پس از تیمار CMV افزایش یافت، بهطوریکه گیاهان آلوده به ویروس و سپس تیمارشده با SNP بهصورت وابستهبه غلظت اغلب تا هفتهی سوم نسبتبه گیاهان شاهد (تلقیحشده فقط با CMV) افزایش بیان نشان دادند و به حداکثر بیان خود رسیدند. علاوهبراین برخی ویژگیهای فیزیولوژیکی مورد مطالعه در کدوی آلوده به ویروس و تیمارشده با SNP نیز بهبود یافتند. لذا میتوان کاربرد SNP را بهخصوص در میزان القاء مقاومت سیستمیک در کدو علیه CMV موثر دانست.
